अथ वनौषधिवर्गः ।

अटव्यरण्यं विपिनं गहनं काननं वनम् ।
महारण्यमरण्यानी गृहारामास्तु निष्कुटाः ॥२.४.१॥

आरामः स्यादुपवनं कृत्रिमं वनमेव यत् ।
अमात्यगणिकागेहोपवने वृक्षवाटिका ॥२.४.२॥

पुमानाक्रीड उद्यानं राज्ञः साधारणं वनम् ।
स्यादेतदेव प्रमदवनमन्तःपुरोचितम् ॥२.४.३॥

वीथ्यालिरावलिः पङ्क्तिः श्रेणी लेखास्तु राजयः ।
वन्या वनसमूहे स्यादङ्कुरोऽभिनवोद्भिदि ॥२.४.४॥

वृक्षो महीरुहः शाखी विटपी पादपस्तरुः ।
अनोकहः कुटः शालः पलाशी द्रुद्रुमागमाः ॥२.४.५॥

वानस्पत्यः फलैः पुष्पात्तैरपुष्पाद्वनस्पतिः ।
ओषध्यः फलपाकान्ताः स्युरवन्ध्यः फलेग्रहिः ॥२.४.६॥

वन्ध्योऽफलोऽवकेशी च फलवान्फलिनः फली ।
प्रफुल्लोत्फुल्लसंफुल्लव्याकोशविकचस्फुटाः ॥२.४.७॥

फुल्लश्चैते विकसिते स्युरवन्ध्यादयस्त्रिषु ।
स्थाणुर्वा ना ध्रुवः शङ्कुर्ह्रस्वशाखाशिफः क्षुपः ॥२.४.८॥

अप्रकाण्डे स्तम्बगुल्मौ वल्ली तु व्रततिर्लता ।
लता प्रतानिनी वीरुद्गुल्मिन्युलप इत्यपि ॥२.४.९॥

नगाद्यारोह उच्छ्राय उत्सेधश्चोच्छ्रयश्च सः ।
अस्त्री प्रकाण्डः स्कन्धः स्यान्मूलाच्छाखावधिस्तरोः ॥२.४.१०॥

समे शाखालते स्कन्धशाखाशाले शिफाजटे ।
शाखाशिफावरोहः स्यान्मूलाच्चाग्रं गता लता ॥२.४.११॥

शिरोग्रं शिखरं वा ना मूलं बुध्नोऽङ्घ्रिनामकः ।
सारो मज्जा नरि त्वक्स्त्री वल्कं वल्कलमस्त्रियाम् ॥२.४.१२॥

काष्ठं दार्विन्धनं त्वेध इध्ममेधः समित्स्त्रियाम् ।
निष्कुहः कोटरं वा ना वल्लरिर्मञ्जरिः स्त्रियौ ॥२.४.१३॥

पत्रं पलाशं छदनं दलं पर्णं छदः पुमान् ।
पल्लवोऽस्त्री किसलयं विस्तारो विटपोऽस्त्रियाम् ॥२.४.१४॥

वृक्षादीनां फलं सस्यं वृन्तं प्रसवबन्धनम् ।
आमे फले शलाटुः स्याच्छुष्के वानमुभे त्रिषु ॥२.४.१५॥

क्षारको जालकं क्लीबे कलिका कोरकः पुमान् ।
स्याद्गुच्छकस्तु स्तबकः कुङ्मलो मुकुलोऽस्त्रियाम् ॥२.४.१६॥

स्त्रियः सुमनसः पुष्पं प्रसूनं कुसुमं सुमम् ।
मकरन्दः पुष्परसः परागः सुमनोरजः ॥२.४.१७॥

द्विहीनं प्रसवे सर्वं हरीतक्यादयः स्त्रियाम् ।
आश्वत्थवैणवप्लाक्षनैयग्रोधैङ्गुदम्फले ॥२.४.१८॥

बार्हतं च फले जम्ब्वा जम्बूः स्त्री जम्बु जाम्बवम् ।
पुष्पे जातीप्रभृतयः स्वलिङ्गाः व्रीहयः फले ॥२.४.१९॥

विदार्याद्यास्तु मूलेऽपि पुष्पे क्लीबेऽपि पाटला ।
बोधिद्रुमश्चलदलः पिप्पलः कुञ्जराशनः ॥२.४.२०॥

अश्वत्थेऽथ कपित्थे स्युर्दधित्थग्राहिमन्मथाः ।
तस्मिन्दधिफलः पुष्पफलदन्तशठावपि ॥२.४.२१॥

उदुम्बरो जन्तुफलो यज्ञाङ्गो हेमदुग्धकः ।
कोविदारे चमरिकः कुद्दालो युगपत्रकः ॥२.४.२२॥

सप्तपर्णो विशालत्वक्शारदो विषमच्छदः ।
आरग्वधे राजवृक्षशम्पाकचतुरङ्गुलाः ॥२.४.२३॥

आरेवतव्याधिघातकृतमालसुवर्णकाः ।
स्युर्जम्बीरे दन्तशठजम्भजम्भीरजम्भलाः ॥२.४.२४॥

वरुणो वरणः सेतुस्तिक्तशाकः कुमारकः ।
पुन्नागे पुरुषस्तुङ्गः केसरो देववल्लभः ॥२.४.२५॥

पारिभद्रे निम्बतरुर्मन्दारः पारिजातकः ।
तिनिशे स्यन्दनो नेमी रथद्रुरतिमुक्तकः ॥२.४.२६॥

वञ्जुलश्चित्रकृच्चाथ द्वौ पीतनकपीतनौ ।
आम्रातके मधूके तु गुडपुष्पमधुद्रुमौ ॥२.४.२७॥

वानप्रस्थमधुष्ठीलौ जलजेऽत्र मधूलकः ।
पीलौ गुडफलः स्रंसी तस्मिंस्तु गिरिसम्भवे ॥२.४.२८॥

अक्षोटकन्दरालौ द्वावङ्कोटे तु निकोचकः ।
पलाशे किंशुकः पर्णो वातपोतोऽथ वेतसे ॥२.४.२९॥

रथाभ्रपुष्पविदुरशीतवानीरवञ्जुलाः ।
द्वौ परिव्याधविदुलौ नादेयी चाम्बुवेतसे ॥२.४.३०॥

शोभाञ्जने शिग्रुतीक्ष्णगन्धकाक्षीवमोचकाः ।
रक्तोऽसौ मधुशिग्रुः स्यादरिष्टः फेनिलः समौ ॥२.४.३१॥

बिल्वे शाण्डिल्यशैलूषौ मालूरश्रीफलावपि ।
प्लक्षो जटी पर्कटी स्यान्न्यग्रोधो बहुपाद्वटः ॥२.४.३२॥

गालवः शाबरो लोध्रस्तिरीटस्तिल्वमार्जनौ ।
आम्रश्चूतो रसालोऽसौ सहकारोऽतिसौरभः ॥२.४.३३॥

कुम्भोलूखलकं क्लीबे कौशिको गुग्गुलुः पुरः ।
शेलुः श्लेष्मातकः शीत उद्दालो बहुवारकः ॥२.४.३४॥

राजादनं प्रियालः स्यात्सन्नकद्रुर्धनुःपटः ।
गम्भारी सर्वतोभद्रा काश्मरी मधुपर्णिका ॥२.४.३५॥

श्रीपर्णी भद्रपर्णी च काश्मर्यश्चाप्यथ द्वयोः ।
कर्कन्धूर्बदरी कोलिः कोलं कुवलफेनिले ॥२.४.३६॥

सौवीरं बदरं घोण्टाप्यथ स्यात्स्वादुकण्टकः ।
विकङ्कतः स्रुवावृक्षो ग्रन्थिलो व्याघ्रपादपि ॥२.४.३७॥

ऐरावतो नागरङ्गो नादेयी भूमिजम्बुका ।
तिन्दुकः स्फूर्जकः कालस्कन्धश्च शितिसारके ॥२.४.३८॥

काकेन्दुः कुलकः काकतिन्दुकः काकपीलुके ।
गोलीढो झाटलो घण्टापाटलिर्मोक्षमुष्ककौ ॥२.४.३९॥

तिलकः क्षुरकः श्रीमान्समौ पिचुलझावुकौ ।
श्रीपर्णिका कुमुदिका कुम्भी कैटर्यकट्फलौ ॥२.४.४०॥

क्रमुकः पट्टिकाख्यः स्यात्पट्टी लाक्षाप्रसादनः ।
तूदस्तु यूपः क्रमुको ब्रह्मण्यो ब्रह्मदारु च ॥२.४.४१॥

तूलं च नीपप्रियककदम्बास्तु हलिप्रियः ।
वीरवृक्षोऽरुष्करोऽग्निमुखी भल्लातकी त्रिषु ॥२.४.४२॥

गर्दभाण्डे कन्दरालकपीतनसुपार्श्वकाः ।
प्लक्षश्च तिन्तिडी चिञ्चाम्लिकाथो पीतसारके ॥२.४.४३॥

सर्जकासनबन्धूकपुष्पप्रियकजीवकाः ।
साले तु सर्जकार्श्याश्वकर्णकाः सस्यसम्वरः ॥२.४.४४॥

नदीसर्जो वीरतरुरिन्द्रद्रुः ककुभोऽर्जुनः ।
राजादनः फलाध्यक्षः क्षीरिकायामथ द्वयोः ॥२.४.४५॥

इङ्गुदी तापसतरुर्भूर्जे चर्मिमृदुत्वचौ ।
पिच्छिला पूरणी मोचा स्थिरायुः शाल्मलिर्द्वयोः ॥२.४.४६॥

पिच्छा तु शाल्मलीवेष्टे रोचनः कूटशाल्मलिः ।
चिरबिल्वो नक्तमालः करजश्च करञ्जके ॥२.४.४७॥

प्रकीर्यः पूतिकरजः पूतिकः कलिमारकः ।
करञ्जभेदाः षड्ग्रन्थो मर्कट्यङ्गारवल्लरी ॥२.४.४८॥

रोही रोहितकः प्लीहशत्रुर्दाडिमपुष्पकः ।
गायत्री बालतनयः खदिरो दन्तधावनः ॥२.४.४९॥

अरिमेदो विट्खदिरे कदरः खदिरे सिते ।
सोमवल्कोऽप्यथ व्याघ्रपुच्छगन्धर्वहस्तकौ ॥२.४.५०॥

एरण्ड उरुबूकश्च रुचकश्चित्रकश्च सः ।
चञ्चुः पञ्चाङ्गुलो मण्डवर्धमानव्यडम्बकाः ॥२.४.५१॥

अल्पा शमी शमीरः स्याच्छमीसक्तुफला शिवा ।
पिण्डीतको मरुबकः श्वसनः करहाटकः ॥२.४.५२॥

शल्यश्च मदने शक्रपादपः पारिभद्रकः ।
भद्रदारु द्रुकिलिमं पीतदारु च दारु च ॥२.४.५३॥

पूतिकाष्ठं च सप्त स्युर्देवदारुण्यथ द्वयोः ।
पाटलिः पाटला मोघा काचस्थाली फलेरुहा ॥२.४.५४॥

कृष्णवृन्ता कुबेराक्षी श्यामा तु महिलाह्वया ।
लता गोवन्दनी गुन्द्रा प्रियङ्गुः फलिनी फली ॥२.४.५५॥

विष्वक्सेना गन्धफली कारम्भा प्रियकश्च सा ।
मण्डूकपर्णपत्रोर्णनटकट्वङ्गटुण्टुकाः ॥२.४.५६॥

स्योनाकशुकनासर्क्षदीर्घवृन्तकुटन्नटाः ।
शोणकश्चारलौ तिष्यफला त्वामलकी त्रिषु ॥२.४.५७॥

अमृता च वयस्था च त्रिलिङ्गस्तु बिभीतकः ।
नाक्षस्तुषः कर्षफलो भूतावासः कलिद्रुमः ॥२.४.५८॥

अभया त्वव्यथा पथ्या कायस्था पूतनामृता ।
हरीतकी हैमवती चेतकी श्रेयसी शिवा ॥२.४.५९॥

पीतद्रुः सरलः पूतिकाष्ठं चाथ द्रुमोत्पलः ।
कर्णिकारः परिव्याधो लकुचो लिकुचो डहुः ॥२.४.६०॥

पनसः कण्टकिफलो निचुलो हिज्जलोऽम्बुजः ।
काकोदुम्बरिका फल्गुर्मलयूर्जघनेफला ॥२.४.६१॥

अरिष्टः सर्वतोभद्रहिङ्गुनिर्यासमालकाः ।
पिचुमन्दश्च निम्बेऽथ पिच्छिलागुरुशिंशपा ॥२.४.६२॥

कपिला भस्मगर्भा सा शिरीषस्तु कपीतनः ।
भण्डिलोऽप्यथ चाम्पेयश्चम्पको हेमपुष्पकः ॥२.४.६३॥

एतस्य कलिका गन्धफली स्यादथ केसरे ।
बकुलो वञ्जुलोऽशोके समौ करकदाडिमौ ॥२.४.६४॥

चाम्पेयः केसरो नागकेसरः काञ्चनाह्वयः ।
जया जयन्ती तर्कारी नादेयी वैजयन्तिका ॥२.४.६५॥

श्रीपर्णमग्निमन्थः स्यात्कर्णिका गणिकारिका ।
जयोऽथ कुटजः शक्रो वत्सको गिरिमल्लिका ॥२.४.६६॥

एतस्यैव कलिङ्गेन्द्रयवभद्रयवं फले ।
कृष्णपाकफलाविग्नसुषेणाः करमर्दके ॥२.४.६७॥

कालस्कन्धस्तमालः स्यात्तापिच्छोऽप्यथ सिन्दुके ।
सिन्दुवारेन्द्रसुरसौ निर्गुण्डीन्द्राणिकेत्यपि ॥२.४.६८॥

वेणी खरा गरी देवताडो जीमूत इत्यपि ।
श्रीहस्तिनी तु भूरुण्डी तृणशून्यं तु मल्लिका ॥२.४.६९॥

भूपदी शीतभीरुश्च सैवास्फोटा वनोद्भवा ।
शेफालिका तु सुवहा निर्गुण्डी नीलिका च सा ॥२.४.७०॥

सितासौ श्वेतसुरसा भूतवेश्यथ मागधी ।
गणिका यूथिकाम्बष्ठा सा पीता हेमपुष्पिका ॥२.४.७१॥

अतिमुक्तः पुण्ड्रकः स्याद्वासन्ती माधवी लता ।
सुमना मालती जातिः सप्तला नवमालिका ॥२.४.७२॥

माध्यं कुन्दं रक्तकस्तु बन्धूको बन्धुजीवकः ।
सहा कुमारी तरणिरम्लानस्तु महासहा ॥२.४.७३॥

तत्र शोणे कुरबकस्तत्र पीते कुरण्टकः ।
नीली झिण्टी द्वयोर्बाणा दासी चार्तगलश्च सा ॥२.४.७४॥

सैरेयकस्तु झिण्टी स्यात्तस्मिन्कुरबकोऽरुणे ।
पीता कुरण्टको झिण्टी तस्मिन्सहचरी द्वयोः ॥२.४.७५॥

ओण्ड्रपुष्पं जपापुष्पं वज्रपुष्पं तिलस्य यत् ।
प्रतिहासशतप्रासचण्डातहयमारकाः ॥२.४.७६॥

करवीरे करीरे तु क्रकरग्रन्थिलावुभौ ।
उन्मत्तः कितवो धूर्तो धत्तूरः कनकाह्वयः ॥२.४.७७॥

मातुलो मदनश्चास्य फले मातुलपुत्रकः ।
फलपूरो बीजपूरो रुचको मातुलुङ्गके ॥२.४.७८॥

समीरणो मरुबकः प्रस्थपुष्पः फणिज्जकः ।
जम्बीरोऽप्यथ पर्णासे कठिञ्जरकुठेरकौ ॥२.४.७९॥

सितेऽर्जकोऽत्र पाठी तु चित्रको वह्निसंज्ञकः ।
अर्काह्ववसुकास्फोटगणरूपविकीरणाः ॥२.४.८०॥

मन्दारश्चार्कपर्णोऽत्र शुक्लेऽलर्कप्रतापसौ ।
शिवमल्ली पाशुपत एकाष्ठीलो बुको वसुः ॥२.४.८१॥

वन्दा वृक्षादनी वृक्षरुहा जीवन्तिकेत्यपि ।
वत्सादनी छिन्नरुहा गुडूची तन्त्रिकामृता ॥२.४.८२॥

जीवन्तिका सोमवल्ली विशल्या मधुपर्ण्यपि ।
मूर्वा देवी मधुरसा मोरटा तेजनी स्रवा ॥२.४.८३॥

मधूलिका मधुश्रेणी गोकर्णी पीलुपर्ण्यपि ।
पाटाम्बष्टा विद्धकर्णी स्थापनी श्रेयसी रसा ॥२.४.८४॥

एकाष्ठीला पापचेली प्राचीना वनतिक्तिका ।
कटुः कटम्भराशोकरोहिणी कटुरोहिणी ॥२.४.८५॥

मत्स्यपित्ता कृष्णभेदी चक्राङ्गी शकुलादनी ।
आत्मगुप्ताजहाव्यण्डा कण्डुरा प्रावृषायणी ॥२.४.८६॥

ऋष्यप्रोक्ता शूकशिम्बिः कपिकच्छुश्च मर्कटी ।
चित्रोपचित्रा न्यग्रोधी द्रवन्ती शम्बरी वृषा ॥२.४.८७॥

प्रत्यक्श्रेणी सुतश्रेणी रण्डा मूषिकपर्ण्यपि ।
अपामार्गः शैखरिको धामार्गवमयूरकौ ॥२.४.८८॥

प्रत्यक्पर्णी केशपर्णी किणिही खरमञ्जरी ।
हञ्जिका ब्राम्हणी पद्मा भर्गी ब्राह्मणयष्टिका ॥२.४.८९॥

अङ्गारवल्ली बालेयशाकबर्बरवर्धकाः ।
मञ्जिष्टा विकसा जिङ्गी समङ्गा कालमेषिका ॥२.४.९०॥

मण्डूकपर्णी भण्डीरी भण्डी योजनवल्ल्यपि ।
यासो यवासो दुःस्पर्शो धन्वयासः कुनाशकः ॥२.४.९१॥

रोदनी कच्छुरानन्ता समुद्रान्ता दुरालभा ।
पृश्निपर्णी पृथक्पर्णी चित्रपर्ण्यङ्घ्रिवल्लिका ॥२.४.९२॥

क्रोष्टुविन्ना सिंहपुच्छी कलशिर्धावनिर्गुहा ।
निदिग्धिका स्पृशी व्याघ्री बृहती कण्टकारिका ॥२.४.९३॥

प्रचोदनी कुली क्षुद्रा दुःस्पर्शा राष्ट्रिकेत्यपि ।
नीली काला क्लीतकिका ग्रामीणा मधुपर्णिका ॥२.४.९४॥

रञ्जनी श्रीफली तुत्था द्रोणी दोला च नीलिनी ।
अवल्गुजः सोमराजी सुवल्लिः सोमवल्लिका ॥२.४.९५॥

कालमेषी कृष्णफली बाकुची पूतिफल्यपि ।
कृष्णोपकुल्या वैदेही मागधी चपला कणा ॥२.४.९६॥

उषणा पिप्पली शौण्डी कोलाथ करिपिप्पली ।
कपिवल्ली कोलवल्ली श्रेयसी वशिरः पुमान् ॥२.४.९७॥

चव्यं तु चविका काकचिञ्चीगुञ्जे तु कृष्णला ।
पलङ्कषा त्विक्षुगन्धा श्वदंष्ट्रा स्वादुकण्टकः ॥२.४.९८॥

गोकण्टको गोक्षुरको वनशृङ्गाट इत्यपि ।
विश्वा विषा प्रतिविषातिविषोपविषारुणा ॥२.४.९९॥

शृङ्गी महौषधं चाथ क्षीरावी दुग्धिका समे ।
शतमूली बहुसुताभीरूरिन्दीवरी वरी ॥२.४.१००॥

ऋष्यप्रोक्ताभीरुपत्रीनारायण्यः शतावरी ।
अहेरुरथ पीतद्रुकालीयकहरिद्रवः ॥२.४.१०१॥

दार्वी पचम्पचा दारुहरिद्रा पर्जनीत्यपि ।
वचोग्रगन्धा षड्ग्रन्था गोलोमी शतपर्विका ॥२.४.१०२॥

शुक्ला हैमवती वैद्यमातृसिंह्यौ तु वाशिका ।
वृषोऽटरूषः सिंहास्यो वासको वाजिदन्तकः ॥२.४.१०३॥

आस्फोटा गिरिकर्णी स्याद्विष्णुक्रान्तापराजिता ।
इक्षुगन्धा तु काण्डेक्षुकोकिलाक्षेक्षुरक्षुराः ॥२.४.१०४॥

शालेयः स्याच्छीतशिवश्छत्रा मधुरिका मिसिः ।
मिश्रेयाप्यथ सीहुण्डो वज्रः स्नुक्स्त्री स्नुही गुडा ॥२.४.१०५॥

समन्तदुग्धाथो वेल्लममोघा चित्रतण्डुला ।
तण्डुलश्च कृमिघ्नश्च विडङ्गं पुन्नपुंसकम् ॥२.४.१०६॥

बला वाट्यालका घण्टारवा तु शणपुष्पिका ।
मृद्वीका गोस्तनी द्राक्षा स्वाद्वी मधुरसेति च ॥२.४.१०७॥

सर्वानुभूतिः सरला त्रिपुटा त्रिवृता त्रिवृत् ।
त्रिभण्डी रोचनी श्यामापालिन्द्यौ तु सुषेणिका ॥२.४.१०८॥

काला मसूरविदलार्धचन्द्रा कालमेषिका ।
मधुकं क्लीतकं यष्टिमधुकं मधुयष्टिका ॥२.४.१०९॥

विदारी क्षीरशुक्लेक्षुगन्धा क्रोष्टी च या सिता ।
अन्या क्षीरविदारी स्यान्महाश्वेतर्क्षगन्धिका ॥२.४.११०॥

लाङ्गली शारदी तोयपिप्पली शकुलादनी ।
खराश्वा कारवी दीप्यो मयूरो लोचमस्तकः ॥२.४.१११॥

गोपी श्यामा शारिवा स्यादनन्तोत्पलशारिवा ।
योग्यमृद्धिः सिद्धिलक्ष्म्यौ वृद्धेरप्याह्वया इमे ॥२.४.११२॥

कदली वारणबुसा रम्भा मोचांशुमत्फला ।
काष्ठीला मुद्गपर्णी तु काकमुद्गा सहेत्यपि ॥२.४.११३॥

वार्ताकी हिङ्गुली सिंही भण्टाकी दुष्प्रधर्षिणी ।
नाकुली सुरसा रास्ना सुगन्धा गन्धनाकुली ॥२.४.११४॥

नकुलेष्टा भुजङ्गाक्षी छत्राकी सुवहा च सा ।
विदारिगन्धांशुमती सालपर्णी स्थिरा ध्रुवा ॥२.४.११५॥

तुण्डिकेरी समुद्रान्ता कार्पासी बदरेति च ।
भारद्वाजी तु सा वन्या शृङ्गी तु ऋषभो वृषः ॥२.४.११६॥

गाङ्गेरुकी नागबला झषा ह्रस्वगवेधुका ।
धामार्गवो घोषकः स्यान्महाजाली स पीतकः ॥२.४.११७॥

ज्योत्स्नी पटोलिका जाली नादेयी भूमिजम्बुका ।
स्याल्लाङ्गलिक्यग्निशिखा काकाङ्गी काकनासिका ॥२.४.११८॥

गोधापदी तु सुवहा मुसली तालमूलिका ।
अजशृङ्गी विषाणी स्याद्गोजिह्वादार्विके समे ॥२.४.११९॥

ताम्बूलवल्ली तम्बूली नागवल्ल्यप्यथ द्विजा ।
हरेणू रेणुका कौन्ती कपिला भस्मगन्धिनी ॥२.४.१२०॥

एलावालुकमैलेयं सुगन्धि हरिवालुकम् ।
वालुकं चाथ पालङ्क्यां मुकुन्दः कुन्दकुन्दुरू ॥२.४.१२१॥

बालं ह्रीबेरबर्हिष्ठोदीच्यं केशाम्बुनाम च ।
कालानुसार्यवृद्धाश्मपुष्पशीतशिवानि तु ॥२.४.१२२॥

शैलेयं तालपर्णी तु दैत्या गन्धकुटी मुरा ।
गन्धिनी गजभक्ष्या तु सुवहा सुरभी रसा ॥२.४.१२३॥

महेरणा कुन्दुरुकी सल्लकी ह्लादिनीति च ।
अग्निज्वालासुभिक्षे तु धातकी धातुपुष्पिका ॥२.४.१२४॥

पृथ्वीका चन्द्रवालैला निष्कुटिर्बहिलाथ सा ।
सूक्ष्मोपकुञ्चिका तुत्था कोरङ्गी त्रिपुटा त्रुटिः ॥२.४.१२५॥

व्याधिः कुष्टं पारिभाव्यं वाप्यं पाकलमुत्पलम् ।
शङ्खिनी चोरपुष्पी स्यात्केशिन्यथ वितुन्नकः ॥२.४.१२६॥

झटामलाज्झटा ताली शिवा तामलकीति च ।
प्रपौण्डरीकं पौण्डर्यमथ तुन्नः कुबेरकः ॥२.४.१२७॥

कुणिः कच्छः कान्तलको नन्दिवृक्षोऽथ राक्षसी ।
चण्डा धनहरी क्षेमदुष्पत्रगणहासकाः ॥२.४.१२८॥

व्याडायुधं व्याघ्रनखं करजं चक्रकारकम् ।
सुषिरा विद्रुमलता कपोताङ्घ्रिर्नटी नली ॥२.४.१२९॥

धमन्यञ्जनकेशी च हनुर्हट्टविलासिनी ।
शुक्तिः शङ्खः खुरः कोलदलं नखमथाढकी ॥२.४.१३०॥

काक्षी मृत्स्ना तुवरिका मृत्तालकसुराष्ट्रजे ।
कुटन्नटं दाशपुरं वानेयं परिपेलवम् ॥२.४.१३१॥

प्लवगोपुरगोनर्दकैवर्तीमुस्तकानि च ।
ग्रन्थिपर्णं शुकं बर्हं पुष्पं स्थौणेयकुक्कुरे ॥२.४.१३२॥

मरुन्माला तु पिशुना स्पृक्का देवी लता लघुः ।
समुद्रान्ता वधूः कोटिवर्षा लङ्कोपिकेत्यपि ॥२.४.१३३॥

तपस्विनी जटामांसी जटिला लोमशा मिसी ।
त्वक्पत्रमुत्कटं भृङ्गं त्वचं चोचं वराङ्गकम् ॥२.४.१३४॥

कर्चूरको द्राविडकः काल्पको वेधमुख्यकः ।
ओषध्यो जातिमात्रे स्युरजातौ सर्वमौषधम् ॥२.४.१३५॥

शाकाख्यं पत्रपुष्पादि तण्डुलीयोऽल्पमारिषः ।
विशल्याग्निशिखानन्ता फलिनी शक्रपुष्पिका ॥२.४.१३६॥

स्याद्दक्षगन्धा छगलान्त्र्यावेगी वृद्धदारकः ।
जुङ्गो ब्रम्ही तु मत्स्याक्षी वयस्था सोमवल्लरी ॥२.४.१३७॥

पटुपर्णी हैमवती स्वर्णक्षीरी हिमावती ।
हयपुच्छी तु काम्बोजी माषपर्णी महासहा ॥२.४.१३८॥

तुण्डिकेरी रक्तफला बिम्बिका पीलुपर्ण्यपि ।
बर्बरा कबरी तुङ्गी खरपुष्पाजगन्धिका ॥२.४.१३९॥

एलापर्णी तु सुवहा रास्ना युक्तरसा च सा ।
चाङ्गेरी चुक्रिका दन्तशठाम्बष्ठाम्ललोणिका ॥२.४.१४०॥

सहस्रवेधी चुक्रोऽम्लवेतसः शतवेध्यपि ।
नमस्कारी गण्डकारी समङ्गा खदिरेत्यपि ॥२.४.१४१॥

जीवन्ती जीवनी जीवा जीवनीया मधुस्रवा ।
कूर्चशीर्षो मधुरकः शृङ्गह्रस्वाङ्गजीवकाः ॥२.४.१४२॥

किराततिक्तो भूनिम्बोऽनार्यतिक्तोऽथ सप्तला ।
विमला सातला भूरिफेना चर्मकषेत्यपि ॥२.४.१४३॥

वायसोली स्वादुरसा वयस्थाथ मकूलकः ।
निकुम्भो दन्तिका प्रत्यक्श्रेण्युदुम्बरपर्ण्यपि ॥२.४.१४४॥

अजमोदा तूग्रगन्धा ब्रह्मदर्भा यवानिका ।
मूले पुष्करकाश्मीरपद्मपत्राणि पौष्करे ॥२.४.१४५॥

अव्यथातिचरा पद्मा चारटी पद्मचारिणी ।
काम्पिल्यः कर्कशश्चन्द्रो रक्ताङ्गो रोचनीत्यपि ॥२.४.१४६॥

प्रपुन्नाडस्त्वेडगजो दद्रुघ्नश्चक्रमर्दकः ।
पद्माट उरणाख्यश्च पलाण्डुस्तु सुकन्दकः ॥२.४.१४७॥

लतार्कदुद्रुमौ तत्र हरितेऽथ महौषधम् ।
लशुनं गृञ्जनारिष्टमहाकन्दरसोनकाः ॥२.४.१४८॥

पुनर्नवा तु शोथघ्नी वितुन्नं सुनिषण्णकम् ।
स्याद्वातकः शीतलोऽपराजिता शणपर्ण्यपि ॥२.४.१४९॥

पारावताङ्घ्रिः कटभी पण्या ज्योतिष्मती लता ।
वार्षिकं त्रायमाणा स्यात्त्रायन्ती बलभद्रिका ॥२.४.१५०॥

विष्वक्सेनप्रिया गृष्टिर्वाराही बदरेत्यपि ।
मार्कवो भृङ्गराजः स्यात्काकमाची तु वायसी ॥२.४.१५१॥

शतपुष्पा सितच्छत्रातिच्छत्रा मधुरा मिसिः ।
अवाक्पुष्पी कारवी च सरणा तु प्रसारिणी ॥२.४.१५२॥

तस्यां कटम्भरा राजबला भद्रबलेत्यपि ।
जनी जतूका रजनी जतुकृच्चक्रवर्तिनी ॥२.४.१५३॥

संस्पर्शाथ शटी गन्धमूली षड्ग्रन्थिकेत्यपि ।
कर्चूरोऽपि पलाशोऽथ कारवेल्लः कठिल्लकः ॥२.४.१५४॥

सुषवी चाथ कुलकं पतोलस्तिक्तकः पटुः ।
कूष्माण्डकस्तु कर्कारुरुर्वारुः कर्कटी स्त्रियौ ॥२.४.१५५॥

इक्ष्वाकुः कटुतुम्बी स्यात्तुम्ब्यलाबूरुभे समे ।
चित्रा गवाक्षी गोडुम्बा विशाला त्विन्द्रवारुणी ॥२.४.१५६॥

अर्शोघ्नः सूरणः कन्दो गण्डीरस्तु समष्ठिला ।
कलम्ब्युपोदिका स्त्री तु मूलकं हिलमोचिका ॥२.४.१५७॥

वास्तुकं शाकभेदाः स्युर्दूर्वा तु शतपर्विका ।
सहस्रवीर्याभार्गव्यौ रुहानन्ताथ सा सिता ॥२.४.१५८॥

गोलोमी शतवीर्या च गण्डाली शकुलाक्षका ।
कुरुविन्दो मेघनामा मुस्ता मुस्तकमस्त्रियाम् ॥२.४.१५९॥

स्याद्भद्रमुस्तको गुन्द्रा चूडाला चक्रलोच्चटा ।
वंशे त्वक्सारकर्मारत्वचिसारतृणध्वजाः ॥२.४.१६०॥

शतपर्वा यवफलो वेणुमस्करतेजनाः ।
वेणवः कीचकास्ते स्युर्ये स्वनन्त्यनिलोद्धताः ॥२.४.१६१॥

ग्रन्थिर्ना पर्वपरुषी गुन्द्रस्तेजनकः शरः ।
नडस्तु धमनः पोटगलोऽथो काशमस्त्रियाम् ॥२.४.१६२॥

इक्षुगन्धा पोटगलः पुंसि भूम्नि तु बल्वजाः ।
रसाल इक्षुस्तद्भेदाः पुण्ड्रकान्तारकादयः ॥२.४.१६३॥

स्याद्वीरणं वीरतरं मूलेऽस्योशीरमस्त्रियाम् ।
अभयं नलदं सेव्यममृणालं जलाशयम् ॥२.४.१६४॥

लामज्जकं लघुलयमवदाहेष्टकापथे ।
नडादयस्तृणं गर्मुच्छ्यामाकप्रमुखा अपि ॥२.४.१६५॥

अस्त्री कुशं कुथो दर्भः पवित्रमथ कत्तृणम् ।
पौरसौगन्धिकध्यामदेवजग्धकरौहिषम् ॥२.४.१६६॥

छत्रातिच्छत्रपालघ्नौ मालातृणकभूस्तृणे ।
शष्पं बालतृणम्घासो यवसं तृणमर्जुनम् ॥२.४.१६७॥

तृणानां संहतिस्तृण्या नड्या तु नडसंहतिः ।
तृणराजाह्वयस्तालो नालिकेरस्तु लाङ्गली ॥२.४.१६८॥

घोण्टा तु पूगः क्रमुको गुवाकः खपुरोऽस्य तु ।
फलमुद्वेगमेते च हिन्तालसहितास्त्रयः ॥२.४.१६९॥

खर्जूरः केतकी ताली खर्जुरी च तृणद्रुमाः ।

इति वनौषधिवर्गः ।