सुमन्त्रश्चोदितो राज्ञा प्रोवाचेदं वचस्तथा ।
यथर्श्यशृङ्गस्त्वानीतः शृणु मे मन्त्रिभिः स ह ॥ १ ॥
रोमपादमुवाचेदं सहामात्यपुरोहितः ।
उपायो निरपायोऽयमस्माभिरभिचिन्तितः ॥ २ ॥
ऋश्यशृङ्गो वनचरस्तपःस्वाध्यायने रतः ।
अनभिज्ञः स नारीणां विषयाणां सुखस्य च ॥ ३ ॥
इन्द्रियार्थैरभिमतैर्नरचित्तप्रमाथिभिः ।
पुरमानाययिष्यामः क्षिप्रं चाध्यवसीयताम् ॥ ४ ॥
गणिकास्तत्र गच्छन्तु रूपवत्यः स्वलङ्कृताः ।
प्रलोभ्य विविधोपायैरानयिष्यन्ति सत्कृताः ॥ ५ ॥
पुरोहितो मन्त्रिणश्च तथा चक्रुश्च ते तदा ।
वारमुख्यास्तु तच्छ्रुत्वा वनं प्रविविशुर्महत् ॥ ६ ॥
आश्रमस्याविदूरेऽस्मिन् यत्नं कुर्वन्ति दर्शने ।
ऋषिपुत्रस्य धीरस्य नित्यमाश्रमवासिनः ॥ ७ ॥
पितुः स नित्यसन्तुष्टो नातिचक्राम चाश्रमात् ।
न तेन जन्मप्रभृति दृष्टपूर्वं तपस्विना ॥ ८ ॥
स्त्री वा पुमान् वा यच्चान्यत्सर्वं नगरराष्ट्रजम् ।
ततः कदाचित्तं देशमाजगाम यदृच्छया ॥ ९ ॥
विभण्डकसुतस्तत्र ताश्चापश्यद्वराङ्गनाः ।
ताश्चित्रवेषाः प्रमदा गायन्त्यो मधुरस्वरैः ॥ १० ॥
ऋषिपुत्रमुपागम्य सर्वा वचनमब्रुवन् ।
कस्त्वं किं वर्तसे ब्रह्मन् ज्ञातुमिच्छामहे वयम् ॥ ११ ॥
एकस्त्वं विजने घोरे वने चरसि शंस नः ।
अदृष्टरूपास्तास्तेन काम्यरूपा वने स्त्रियः ॥ १२ ॥
हार्दात्तस्य मतिर्जाता ह्याख्यातुं पितरं स्वकम् ।
पिता विभण्डकोऽस्माकं तस्याहं सुत औरसः ॥ १३ ॥
ऋश्यशृङ्ग इति ख्यातं नाम कर्म च मे भुवि ।
इहाश्रमपदोऽस्माकं समीपे शुभदर्शनाः ॥ १४ ॥
करिष्ये वोऽत्र पूजां वै सर्वेषां विधिपूर्वकम् ।
ऋषिपुत्रवचः श्रुत्वा सर्वासां मतिरास वै ॥ १५ ॥
तदाश्रमपदं द्रष्टुं जग्मुः सर्वाश्च तेन ताः ।
आगतानां ततः पूजामृषिपुत्रश्चकार ह ॥ १६ ॥
इदमर्घ्यमिदं पाद्यमिदं मूलमिदं फलम् ।
प्रतिगृह्य तु तां पूजां सर्वा एव समुत्सुकाः ॥ १७ ॥
ऋषेर्भीतास्तु शीघ्रं ता गमनाय मतिं दधुः ।
अस्माकमपि मुख्यानि फलानीमानि वै द्विज ॥ १८ ॥
गृहाण प्रति भद्रं ते भक्षयस्व च मा चिरम् ।
ततस्तास्तं समालिङ्ग्य सर्वा हर्षसमन्विताः ॥ १९ ॥
मोदकान् प्रददुस्तस्मै भक्षांश्च विविधान् शुभान् ।
तानि चास्वाद्य तेजस्वी फलानीति स्म मन्यते ॥ २० ॥
अनास्वादितपूर्वाणि वने नित्यनिवासिनाम् ।
आपृच्छ्य तु तदा विप्रं व्रतचर्यां निवेद्य च ॥ २१ ॥
गच्छन्ति स्मापदेशात्ताः भीतास्तस्य पितुः स्त्रियः ।
गतासु तासु सर्वासु काश्यपस्यात्मजो द्विजः ॥ २२ ॥
अस्वस्थहृदयश्चासीद्दुःखं स्म परिवर्तते ।
ततोऽपरेद्युस्तं देशमाजगाम स वीर्यवान् ॥ २३ ॥
मनोज्ञा यत्र ता दृष्टा वारमुख्याः स्वलङ्कृताः ।
दृष्टैव च तदा विप्रमायान्तं हृष्टमानसाः ॥ २४ ॥
उपसृत्य ततः सर्वास्तास्तमूचुरिदं वचः ।
एह्याश्रमपदं सौम्य ह्यस्माकमिति चाब्रुवन् ॥ २५ ॥
तत्राप्येष विधिः श्रीमान् विशेषेण भविष्यति ।
श्रुत्वा तु वचनं तासां सर्वासां हृदयङ्गमम् ॥ २६ ॥
गमनाय मतिं चक्रे तं च निन्युस्तदा स्त्रियः ।
तत्र चानीयमाने तु विप्रे तस्मिन् महात्मनि ॥ २७ ॥
ववर्ष सहसा देवो जगत्प्रह्लादयंस्तदा ।
हर्षेणैवागतं विप्रं विषयं स्वं नराधिपः ॥ २८ ॥
प्रत्युद्गम्य मुनिं प्रह्वः शिरसा च महीं गतः ।
अर्घ्यं च प्रददौ तस्मै न्यायतः सुसमाहितः ॥ २९ ॥
वव्रे प्रसादं विप्रेन्द्रान्मा विप्रं मन्युराविशत् ।
अन्तःपुरं प्रविश्यास्मै कन्यां दत्त्वा यथाविधि ॥ ३० ॥
शान्तां शान्तेन मनसा राजा हर्षमवाप सः ।
एवं स न्यवसत्तत्र सर्वकामैः सुपूजितः ॥ ३१ ॥