अथाश्रमादुपावृत्तमन्तरा रघुनन्दनः ।
परिपप्रच्छ सौमित्रिं रामो दुःखार्दितं पुनः ॥ १ ॥
तमुवाच किमर्थं त्वमागतोऽपास्य मैथिलीम् ।
यदा सा तव विश्वासाद्वने विरहिता मया ॥ २ ॥
दृष्ट्वैवाभ्यागतं त्वां मे मैथिलीं त्यज्य लक्ष्मण ।
शङ्कमानं महत्पापं यत्सत्यं व्यथितं मनः ॥ ३ ॥
स्फुरते नयनं सव्यं बाहुश्च हुदयं च मे ।
दृष्ट्वा लक्ष्मण दूरे त्वां सीताविरहितं पथि ॥ ४ ॥
एवमुक्तस्तु सौमित्रिर्लक्ष्मणः शुभलक्ष्मणः ।
भूयो दुःखसमाविष्टो दुःखितं राममब्रवीत् ॥ ५ ॥
न स्वयं कामकारेण तां त्यक्वाहमिहागतः ।
प्रचोदितस्तयैवोग्रैस्त्वत्सकाशमिहागतः ॥ ६ ॥
आर्येणेव पराक्रुष्टं हा सीते लक्ष्मणेति च ।
परित्राहीति यद्वाक्यं मैथिल्यास्तच्छ्रुतिं गतम् ॥ ७ ॥
सा तमार्तस्वरं श्रुत्वा तव स्नेहेन मैथिली ।
गच्छ गच्छेति मामाह रुदन्ती भयविह्वला ॥ ८ ॥
प्रचोद्यमानेन मया गच्छेति बहुशस्तया ।
प्रत्यक्ता मैथिली वाक्यमिदं त्वत्प्रत्ययान्वितम् ॥ ९ ॥
न तत्पश्याम्यहं रक्षो यदस्य भयमावहेत् ।
निर्वृता भव नास्त्येतत्केनाप्येवमुदाहृतम् ॥ १० ॥
विगर्हितं च नीचं च कथमार्योऽभिधास्यति ।
त्राहीति वचनं सीते यस्त्रायेत्त्रिदशानपि ॥ ११ ॥
किन्निमित्तं तु केनापि भ्रातुरालम्ब्य मे स्वरम् ।
राक्षसेनेरितं वाक्यं त्राहि त्राहीति शोभने ॥ १२ ॥
विस्वरं व्याहृतं वाक्यं लक्ष्मण त्राहि मामिति ।
न भवत्या व्यथा कार्या कुनारीजनसेविता ॥ १३ ॥
न सोऽस्ति त्रिषु लोकेषु पुमान्वै राघवं रणे ।
जातो वा जायमानो वा संयुगे यः पराजयेत् ॥ १४ ॥
न जय्यो राघवो युद्धे देवैः शक्रपुरोगमैः ।
एवमुक्ता तु वैदेही परिमोहितचेतना ॥ १५ ॥
उवाचाश्रूणि मुञ्चन्ती दारुणं मामिदं वचः ।
भावो मयि तावात्यर्थं पाप एव निवेशितः ॥ १६ ॥
विनष्टे भ्रातरि प्राप्तुं न च त्वं मामवाप्स्यसि ।
सङ्केताद्भरतेन त्वं रामं समनुगच्छसि ॥ १७ ॥
क्रोशन्तं हि यथात्यर्थं नैवमभ्यवपद्यसे ।
रिपुः प्रच्छन्नचारी त्वं मदर्थमनुगच्छसि ॥ १८ ॥
राघवस्यान्तरप्रेप्सुस्तथैनं नाभिपद्यसे ।
एवमुक्तो हि वैदेह्या संरब्धो रक्तलोचनः ॥ १९ ॥
क्रोधात्प्रस्फुरमाणोष्ठ आश्रमादभिनिर्गतः ।
एवं ब्रुवाणं सौमित्रिं रामः सन्तापमोहितः ॥ २० ॥
अब्रवीद्दुष्कृतं सौम्य तां विना यत्त्वमागतः ।
जानन्नपि समर्थं मां रक्षसां विनिवारणे ॥ २१ ॥
अनेन क्रोधवाक्येन मैथिल्या निस्सृतो भवान् ।
नहि ते परितुष्यामि त्यक्त्वा यद्यासि मैथिलीम् ॥ २२ ॥
क्रुद्धायाः परुषं श्रुत्वा स्त्रियाश्च त्वमिहागतः ।
सर्वथा त्वपनीतं ते सीतया यत्प्रचोदितः ॥ २३ ॥
क्रोधस्य वशमापन्नो नाकरोः शासनं मम ।
असौ हि राक्षसः शेते शरेणाभिहतो मया ॥ २४ ॥
मृगरूपेण येनाहमाश्रमादपवाहितः ।
विकृष्य चापं परिधाय सायकं सलीलबाणेन च ताडितो मया ॥ २५ ॥
मार्गीं तनुं त्यज्य सविक्लवस्वरो बभूव केयूरधरः स राक्षसः ।
शराहतेनैव तदार्तया गिरा स्वरं ममालम्ब्य सुदूरसंश्रवम् ॥ २६ ॥
उदाहृतं तद्वचनं सुदारुणं त्वमागतो येन विहाय मैथिलीम् ॥ २७ ॥