ततः प्रहृष्टो हनुमान् कृत्यवानिति तद्वचः ।
श्रुत्वा मधुरसम्भाषं सुग्रीवं मनसा गतः ॥ १ ॥
भव्यो राज्यागमस्तस्य सुग्रीवस्य महात्मनः ।
यदयं कृत्यवान् प्राप्तः कृत्यं चैतदुपागतम् ॥ २ ॥
ततः परमसंहृष्टो हमुमान् प्लवगर्षभः ।
प्रत्युवाच ततो वाक्यं रामं वाक्यविशारदः ॥ ३ ॥
किमर्थं त्वं वनं घोरं पम्पाकाननमण्डितम् ।
आगतः सानुजौ दुर्गं नानाव्यालमृगायुतम् ॥ ४ ॥
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा लक्ष्मणो रामचोदितः ।
आचचक्षे महात्मानं रामं दशरथात्मजम् ॥ ५ ॥
राजा दशरथो नाम द्युतिमान् दर्मवत्सलः ।
चातुर्वर्ण्यं स्वधर्मेण नित्यमेवाभ्यपालयत् ॥ ६ ॥
स च सर्वेषु भूतेषु पितामह इवापरः ।
अग्निष्टोमादिभिर्यज्ञैरिष्टवानाप्तदक्षिणैः ॥ ७ ॥
तस्यायं पूर्वजः पुत्रो रामो नाम जनैः श्रुतः ।
शरण्यः सर्वभूतानां पितुर्निर्देषपारगः ॥ ८ ॥
वीरो दशरथस्यायं पुत्राणां गुणवत्तमः ।
राजलक्षणसम्पन्नः संयुक्तो राजसम्पदा ॥ ९ ॥
राज्याद्भ्रष्टो वने वस्तुं मया सार्धमिहागतः ।
भार्यया च महातेजाः सीतयाऽनुगतो वशी ॥ १० ॥
दिनक्षये महातेजाः प्रभयेव दिवाकरः ।
अहमस्यावरो भ्राता गुणैर्दास्यमुपागतः ॥ ११ ॥
कृतज्ञस्य बहुज्ञस्य लक्ष्मणो नाम नामतः ।
सुखार्हस्य महार्हस्य सर्वभूतहितात्मनः ॥ १२ ॥
ऐश्वर्येण च हीनस्य वनवासाश्रितस्य च ।
रक्षसाऽपहृता भार्या रहिते कामरूपिणा ॥ १३ ॥
तञ्च न ज्ञायते रक्षः पत्नी येनास्य सा हृता ।
दनुर्नाम दितेः पुत्रः शापाद्राक्षसतां गतः ॥ १४ ॥
आख्यातस्तेन सुग्रीवः समर्थो वानमर्षभः ।
स ज्ञास्यति महावीर्यस्तव भार्यापहारिणम् ॥ १५ ॥
एवमुक्त्वा दनुः स्वर्गं भ्राजमानो गतः सुखम् ।
एतत्ते सर्वमाख्यातं याथातथ्येन पृच्छतः ॥ १६ ॥
अहं चैव हि रामश्च सुग्रीवं शरणं गतौ ।
एष दत्त्वा च वित्तानि प्राप्य चानुत्तमं यशः ॥ १७ ॥
लोकनाथः पुरा भूत्वा सुग्रीवं नाथमिच्छति ।
पिता यस्य पुरा ह्यासीच्छरण्यो धर्मवत्सलः ॥ १८ ॥
तस्य पुत्रः शरण्यश्च सुग्रीवं शरणं गतः ।
सर्वलोकस्य धर्मात्मा शरण्यः शरणं पुरा ॥ १९ ॥
गुरुर्मे राघवः सोऽयं सुग्रीवं शरणं गतः ।
यस्य प्रसादे सततं प्रसीदेयुरिमाः प्रजाः ॥ २० ॥
स रामो वानरेन्दस्य प्रसादमभिकाङ्क्षते ।
येन सर्वगुणोपेताः पृथिव्यां सर्वपार्थिवाः ॥ २१ ॥
मानिताः सततं राज्ञा सदा दशरथेन वै ।
तस्यायं पूर्वजः पुत्रस्त्रिषु लोकेषु विश्रुतः ॥ २२ ॥
सुग्रीवं वानरेन्द्रं तु रामः शरणमागतः ।
शोकाभिभूते रामे तु शोकार्तं शरणं गते ॥ २३ ॥
कर्तुमर्हति सुग्रीवः प्रसादं हरियूथपः ।
एवं ब्रुवाणं सौमित्रिं करुणं साश्रुलोचनम् ॥ २४ ॥
हनुमान् प्रत्युवाचेदं वाक्यं वाक्यविशारदः ।
ईदृशा बुद्धिसम्पन्ना जितक्रोधा जितेन्द्रियाः ॥ २५ ॥
द्रष्टव्या वानरेन्द्रेण दिष्ट्या दर्शनमागताः ।
स हि राज्यात्परिभ्रष्टः कृतवैरश्च वालिना ॥ २६ ॥
हृतदारो वने त्यक्तो भ्रात्रा विनिकृतो भृशम् ।
करिष्यति स साहाय्यं युवयोर्भास्करात्मजः ॥ २७ ॥
सुग्रीवः सह चास्माभिः सीतायाः परिमार्गणे ।
इत्येवमुक्त्वा हनुमान् श्लक्ष्णं मधुरया गिरा ॥ २८ ॥
बभाषे सोऽभिगच्छेम सुग्रीवमिति राघवम् ।
एवं ब्रुवाणं धर्मात्मा हनुमन्तं स लक्ष्मणः ॥ २९ ॥
प्रतिपूज्य यथान्यायमिदं प्रोवाच राघवम् ।
कपिः कथयते हृष्टो यथाऽयं मारुतात्मजः ॥ ३० ॥
कृत्यवान् सोऽपि सम्प्राप्तः कृतकृत्योऽसि राघव ।
प्रसन्नमुखवर्णश्च व्यक्तं हृष्टश्च भाषते ॥ ३१ ॥
नानृतं वक्ष्यते वीरो हनुमान् मारुतात्मजः ।
ततः स तु महाप्राज्ञो हनुमान्मारुतात्मजः ॥ ३२ ॥
जगामादाय तौ वीरौ हरिराजाय राघवौ ।
भिक्षुरूपं परित्यज्य वानरं रूपमास्थितः ॥ ३३ ॥
पृष्ठमारोप्य तौ वीरौ जगाम कपिकुञ्जरः ।
स तु विपुलयशाः कपिप्रवीरः पवनसुतः कृतकृत्यवत्प्रहृष्टः ॥ ३४ ॥
गिरिवरमुरुविक्रमः प्रयातः सुशुभमतिः सह रामलक्ष्मणाभ्याम् ॥ ३५ ॥