स लम्बसिखरे लम्बे लम्बतोयदसन्निभे ।
सत्त्वमास्ताय मेधावी हनुमान्मारुतात्मजः ॥ १ ॥
निशि लङ्कां महासत्त्वो विवेश कपिकुञ्जरः ।
रम्यकाननतोयाढ्यां पुरीं रावणपालिताम् ॥ २ ॥
शारदाम्बुधरप्रख्यैर्भवनैरुपशोभिताम् ।
सागरोपमनिर्घोषां सागरानिलसेविताम् ॥ ३ ॥
सुपुष्टबलसङ्घुष्टां यथैव विटपावतीम् ।
चारुतोरणनिर्यूहां पाण्डुरद्वारतोरणाम् ॥ ४ ॥
भुजगाचरितां गुप्तां शुभां भोगवतीमिव ।
तां सविद्युद्घनाकीर्णां ज्योतिर्मार्गनिषेविताम् ॥ ५ ॥
मन्दमारुतसञ्चारां यथेन्द्रस्यामरावतीम् ।
शातकुम्भेन महता प्राकारेणाभिसंवृताम् ॥ ६ ॥
किङ्किणीजालघोषाभिः पताकाभिरलङ्कृताम् ।
आसाद्य सहसा हृष्टः प्राकारमभिपेदिवान् ॥ ७ ॥
विस्मयाविष्टहृदयः पुरीमालोक्य सर्वतः ।
वज्रस्फाटिकमुक्ताभिर्मणिकुट्टिमभूषितैः ॥ ८ ॥
तप्तहाटकनिर्यूहै राजतामलपाण्डुरैः ।
वैडूर्यकृतसोपानैः स्फाटिकान्तरपांसुभिः ॥ ९ ॥
चारुसञ्जवनोपेतैः खमिवोत्पतितैः शुभैः ।
क्रौञ्चबर्हिणसङ्घुष्टैराजहंसनिषेवितैः ॥ १० ॥
तूर्याभरणनिर्घोषैः सर्वतः प्रतिनादिताम् ।
वस्वोकसाराप्रतिमां तां वीक्ष्य नगरीं ततः ॥ ११ ॥
खमिवोत्पतितुं कामां जहर्ष हनुमान् कपिः ।
तां समीक्ष्य पुरीं रम्यां राक्षसाधिपतेः शुभाम् ॥ १२ ॥
अनुत्तमामृद्धियुतां चिन्तयामास वीर्यवान् ।
नेयमन्येन नगरी शक्या धर्षयितुं बलात् ॥ १३ ॥
रक्षिता रावणबलैरुद्यतायुधधारिभिः ।
कुमुदाङ्गदयोर्वापि सुषेणस्य महाकपेः ॥ १४ ॥
प्रसिद्धेयं भवेद्भूमिर्मैन्दद्विविदयोरपि ।
विवस्वतस्तनूजस्य हरेश्च कुशपर्वणः ॥ १५ ॥
ऋक्षस्य केतुमालस्य मम चैव गतिर्भवेत् ।
समीक्ष्य तु महाबाहू राघवस्य पराक्रमम् ॥ १६ ॥
लक्ष्मणस्य च विक्रान्तमभवत्प्रीतिमान् कपिः ।
तां रत्नवसनोपेतां गोष्ठागारावतंसकाम् ॥ १७ ॥
यन्त्रागारस्तनीमृद्धां प्रमदामिव भूषिताम् ।
तां नष्टतिमिरां दीप्तैर्भास्वरैश्च महागृहैः ॥ १८ ॥
नगरीं राक्षसेन्द्रस्य ददर्श स महाकपिः ।
अथ सा हरिशार्दूलं प्रविशन्तं महाबलम् ॥ १९ ॥
नगरी स्वेन रूपेण ददर्श पवनात्मजम् ।
सा तं हरिवरं दृष्ट्वा लङ्का रावणपालिता ॥ २० ॥
स्वयमेवोत्थिता तत्र विकृताननदर्शना ।
पुरस्तात्कपिवर्यस्य वायुसूनोरतिष्ठत ॥ २१ ॥
मुञ्चमाना महानादमब्रवीत्पवनात्मजम् ।
कस्त्वं केन च कार्येण इह़ प्राप्तो वनालय ॥ २२ ॥
कथयस्वेह यत्तत्त्वं यावत्प्राणा धरन्ति ते ।
न शक्यं खल्वियं लङ्का प्रवेष्टुं वानर त्वया ॥ २३ ॥
रक्षिता रावणबलैरभिगुप्ता समन्ततः ।
अथ तामब्रवीद्वीरो हनूमानग्रतः स्थिताम् ॥ २४ ॥
कथयिष्यामि ते तत्त्वं यन्मां त्वं परिपृच्छसि ।
का त्वं विरूपनयना पुरद्वारेऽवतिष्ठसि ॥ २५ ॥
किमर्थं चापि मां रुद्ध्वा निर्भिर्त्सयसि दारुणा ।
हनुमद्वचनं श्रुत्वा लङ्का सा कामरूपिणी ॥ २६ ॥
उवाच वचनं क्रुद्धा परुषं पवनात्मजम् ।
अहं हाक्षसराजस्य रावणस्य महात्मनः ॥ २७ ॥
आज्ञा प्रतीक्षा दुर्धर्षा रक्षामि नगरीमिमाम् ।
न शक्या मामवज्ञाय प्रवेष्टुं नगरी त्वया ॥ २८ ॥
अद्य प्राणैः परित्यक्तः स्वप्स्यसे निहतो मया ।
अहं हि नगरी लङ्का स्वयमेव प्लवङ्गम ॥ २९ ॥
सर्वतः परिरक्षामि ह्येतत्ते कथितं मया ।
लङ्काया वचनं श्रुत्वा हनुमान् मारुतात्मजः ॥ ३० ॥
यत्नवान् स हरिश्श्रेष्ठः स्थितः शैल इवापरः ।
स तां स्त्रीरूपविकृतां दृष्ट्वा वानरपुङ्गवः ॥ ३१ ॥
आबभाषेऽथ मेधावी सत्त्ववान् प्लवगर्षभः ।
द्रक्ष्यामि नगरीं लङ्कां साट्टप्राकारतोरणाम् ॥ ३२ ॥
इत्यर्थमिह संप्राप्तः परं कौतूहलं हि मे ।
वनान्युपवनानीह लङ्कायाः काननानि च ॥ ३३ ॥
सर्वतो गृहमुख्यानि द्रष्टुमागमनं हि मे ।
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा लङ्ङ्का सा कामरूपिणी ॥ ३४ ॥
भूय एव पुर्नवाक्यं बभाषे परुषाक्षरम् ।
मामनिर्जित्य दुर्बुद्धे राक्षसेश्वरपालिताम् ॥ ३५ ॥
न शक्यमद्य ते द्रष्टुं पुरीयं वानराधम ।
ततः स कपिशार्दूलस्तामुवाच निशाचराम् ॥ ३६ ॥
दृष्ट्वा पुरीमिमां भद्रे पुनर्यास्ये यथागतम् ।
ततः कृत्वा महानादं सा वै लङ्का भयावहम् ॥ ३७ ॥
तलेन वानरश्रेष्ठं ताडयामास वेगिता ।
ततः स कपिशार्दूलो लङ्कया ताडितो भृशम् ॥ ३८ ॥
ननाद सुमहानादं वीर्यवान् पवनात्मजः ।
ततः संवर्तयामास वामहस्तस्य सोऽङ्गुलीः ॥ ३९ ॥
मुष्टिनाऽभिजघानैनां हनूमान् क्रोधमूर्च्छितः ।
स्त्री चेति मन्यमानेन नातिक्रोधस्स्वयं कृतः ॥ ४० ॥
सा तु तेन प्रहारेण विह्वलाङ्गी निशाचरी ।
पपात सहसा भूमौ विकृताननदर्शना ॥ ४१ ॥
ततस्तु हनुमान् प्राज्ञस्तां दृष्ट्वा विनिपातिताम् ।
कृपां चकार तेजस्वी मन्यमानः स्त्रियं तु ताम् ॥ ४२ ॥
ततो वै भृशसंविग्ना लङ्का सा गद्गदाक्षरम् ।
उवाचागर्वितं वाक्यं हनुमान्तं प्लवङ्गमम् ॥ ४३ ॥
प्रसीद सुमहाबाहो त्रायस्व हरिसत्तम ।
समये सौम्य तिष्ठन्ति सत्त्ववन्तो महाबलाः ॥ ४४ ॥
अहं तु नगरी लङ्का स्वयमेव प्लवङ्गम ।
निर्जिताऽहं त्वया वीर विक्रमेण महाबल ॥ ४५ ॥
इदं तु तथ्यं वै ब्रुवन्त्या मे हरीश्वर ।
स्वयंभुवा पुरा दत्तं वरदानं यथा मम ॥ ४६ ॥
यदा त्वां वानरः कश्चिद्विक्रमाद्वशमानयेत् ।
तदा त्वया हि विज्ञेयं रक्षसां भयमगतम् ॥ ४७ ॥
स हि मे समयस्सौम्य प्राप्तोऽद्य तव दर्शनात् ।
स्वयम्भूविहितस्सत्यो न तस्यास्ति व्यतिक्रमः ॥ ४८ ॥
सीतानिमित्तं राज्ञस्तु रावणस्य दुरात्मनः ।
राक्षसां चैव सर्वेषां विनाशः समुपागतः ॥ ४९ ॥
तत्प्रविश्य हरिश्रेष्ठ पुरीं रावणपालिताम् ।
विधत्स्व सर्वकार्याणि यानि यानीह वाञ्छसि ॥ ५० ॥
प्रविश्य शापोपहतां हरीश्वरः शुभां पुरीं राक्षसमुख्यपालिताम् ।
यदृच्छया त्वं जनकात्मजां सतीं विमार्ग सर्वत्र गतो यथासुखम् ॥ ५१ ॥