अथ तस्यामवस्थायां लक्ष्मणं रावणानुजः ।
परेषामहितं वाक्यमर्थसाधकमब्रवीत् ॥ १ ॥
यदेतद्राक्षसानीकं मेघश्यामं विलोक्यते ।
एतदायोध्यतां शीघ्रं कपिभिः पादपायुधैः ॥ २ ॥
अस्यानीकस्य महतो भेदने यत लक्ष्मण ।
राक्षसेन्द्रसुतोऽप्यत्र भिन्ने दृश्यो भविष्यति ॥ ३ ॥
स त्वमिन्द्राशनिप्रख्यैः शरैरवकिरन् परान् ।
अभिद्रवाशु यावद्वै नैतत् कर्म समाप्यते ॥ ४ ॥
जहि वीर दुरात्मानं मायापरमधार्मिकम् ।
रावणिं क्रूरकर्माणं सर्वलोकभयावहम् ॥ ५ ॥
विभीषणवचः श्रुत्वा लक्ष्मणः शुभलक्षणः ।
ववर्ष शरवर्षाणि राक्षसेन्द्रसुतं प्रति ॥ ६ ॥
ऋक्षाः शाखामृगाश्चापि द्रुमाद्रिनखयोधिनः ।
अभ्यधावन्त सहितास्तदनीकमवस्थितम् ॥ ७ ॥
राक्षसाश्च शितैर्बाणैरसिभिः शक्तितोमरैः ।
उद्यतैः समवर्तन्त कपिसैन्यजिघांसवः ॥ ८ ॥
स सम्प्रहारस्तुमुलः सञ्जज्ञे कपिराक्षसाम् ।
शब्देन महता लङ्कां नादयन् वै समन्ततः ॥ ९ ॥
शस्त्रैश्च बहुधाकारैः शितैर्बाणैश्च पादपैः ।
उद्यतैर्गिरिशृङ्गैश्च घोरैराकाशमावृतम् ॥ १० ॥
ते राक्षसा वानरेषु विकृताननबाहवः ।
निवेशयन्तः शस्त्राणि चक्रुस्ते सुमहद्भयम् ॥ ११ ॥
तथैव सकलैर्वृक्षैर्गिरिशृङ्गैश्च वानराः ।
अभिजघ्नुर्निजघ्नुश्च समरे राक्षसर्षभान् ॥ १२ ॥
ऋक्षवानरमुख्यैश्च महाकायैर्महाबलैः ।
रक्षसां वध्यमानानां महद्भयमजायत ॥ १३ ॥
स्वमनीकं विषण्णं तु श्रुत्वा शत्रुभिरार्दितम् ।
उदतिष्ठत दुर्धर्षस्तत्कर्मण्यननुष्ठिते ॥ १४ ॥
वृक्षान्धकारान्निर्गत्य जातक्रोधः स रावणिः ।
आरुरोह रथं सज्जं पूर्वयुक्तं सराक्षसः ॥ १५ ॥
स भीमकार्मुकधरः कालमेघसमप्रभः ।
रक्तास्यनयनः क्रुद्धो बभौ मृत्युरिवान्तकः ॥ १६ ॥
दृष्ट्वैव तु रथस्थं तं पर्यवर्तत तद्बलम् ।
रक्षसां भीमवेगानां लक्ष्मणेन युयुत्सताम् ॥ १७ ॥
तस्मिन् काले तु हनुमानुद्यम्य सुदुरासदम् ।
धरणीधरसङ्काशो महावृक्षमरिन्दमः ॥ १८ ॥
स राक्षसानां तत्सैन्यं कालाग्निरिव निर्दहन् ।
चकार बहुभिर्वृक्षैर्निस्सञ्ज्ञं युधि वानरः ॥ १९ ॥
विध्वंसयन्तं तरसा दृष्ट्वैव पवनात्मजम् ।
राक्षसानां सहस्राणि हनुमन्तमवाकिरन् ॥ २० ॥
शितशूलधराः शूलैरसिभिश्चासिपाणयः ।
शक्तिभिः शक्तिहस्ताश्च पट्टिशैः पट्टिशायुधाः ॥ २१ ॥
परिधैश्च गदाभिश्च चक्रैश्च शुभदर्शनैः ।
शतशश्च शतघ्नीभिरायसैरपि मुद्गरैः ॥ २२ ॥
मुष्टिभिर्वज्रकल्पैश्च तलैरशनिसन्निभैः ।
अभिजघ्नुः समासाद्य समन्तात् पर्वतोपमम् ॥ २३ ॥
तेषामपि च सङ्क्रुद्धश्चकार कदनं महत् ।
स ददर्श कपिश्रेष्ठमचलोपममिन्द्रजित् ॥ २४ ॥
सूदयन्तमभित्रघ्नममित्रान् पवनात्मजम् ।
स सारथिमुवाचेदं याहि यत्रैष वानरः ॥ २५ ॥
क्षयमेष हि नः कुर्याद्राक्षसानामुपेक्षितः ।
इत्युक्तः सारथिस्तेन ययौ यत्र स मारुतिः ॥ २६ ॥
वहन् परमदुर्धर्षं स्थितमिन्द्रजितं रथे ।
सोऽभ्युपेत्य शरान् खड्गान् पट्टिशांश्च परश्वधान् ॥ २७ ॥
अभ्यवर्षत दुर्द्धर्षः कपिमूर्ध्नि स राक्षसः ।
तानि शस्त्राणि घोराणि प्रतिगृह्य स मारुतिः ॥ २८ ॥
रोषेण महताऽऽविष्टो वाक्यं चेदमुवाच ह ।
युद्ध्यस्व यदि शूरोऽसि रावणात्मज दुर्मते ॥ २९ ॥
वायुपुत्रं समासाद्य जीवन्न प्रतियास्यसि ।
बाहुभ्यां प्रतियुध्यस्व यदि मे द्वन्द्वमाहवे ॥ ३० ॥
वेगं सहस्व दुर्बुद्धे ततस्त्वं रक्षसां वरः ।
हनुमन्तं जिघांसन्तं समुद्यतशरासनम् ॥ ३१ ॥
रावणात्मजमाचष्टे लक्ष्मणाय विभीषणः ।
यः स वासवनिर्जेता रावणस्यात्मसम्भवः ॥ ३२ ॥
स एष रथमास्थाय हनुमन्तं जिघांसति ।
तमप्रतिमसंस्थानैः शरैः शत्रुविदारणैः ॥ ३३ ॥
जीवितान्तकरैर्घोरैः सौमित्रे रावणिं जहि ।
इत्येवमुक्तस्तु तदा महात्मा विभीषणेनारिविभीषणेन ॥ ३४ ॥
ददर्श तं पर्वतसन्निकाशं रणे स्थितं भीमबलं नदन्तम् ॥ ३५ ॥